توضیحات
یوهان سباستیان باخ (Johann Sebastian Bach) (۱۶۸۵-۱۷۵۰) آهنگساز دورهٔ باروک، و یکی از بزرگترین آهنگسازان کلاسیک «تُنال» است از او بیش از ۲۲۰ اثر برجا ماندهاست.
همه اعضای خاندان باخ از هنرمندان موسیقی آلمان هستند. این خاندان در بیش از ۲۰۰ سال، دوازده نوازنده و آهنگساز شایسته و توانا را تربیت کردهاند؛ و گفته میشود که در این خاندان بیش از ۵۲ منصب موسیقایی وجود داشتهاست.
پدر و عموهای سباستیان همگی در موسیقی حرفهای بودند و از ارگنواز کلیسا تا نوازندهٔ بارگاه شاهی و آهنگساز در میان آنها یافت میشود. اسناد امروزی مشخص میکنند که نام باخ در آن زمان میرفت تا به معادلی برای موسیقیدان تبدیل شود. خاندان باخ هماره به موفقیتهای موسیقایی خود افتخار میکردند.
سباستیان باخ، در حالی که هنوز ده سالگی خود را پشت سر نگذاشته بود، در سال ۱۶۹۴ مادرش و سال پس از آن پدرش را از دست داد. او به دست برادر بزرگترش یوهان کریستف باخ که آن موقع بیست و چند ساله بود، سپرده شد. وی ارگنواز بود. سباستیان در منزل برادرش به نسخهبرداری، مطالعه و اجرای موسیقی پرداخت و تحت آموزش ارزشمند وی قرار گرفت. این مسئله او را با آثار موسیقیدانان بزرگی که در آن دوران از جنوب آلمان برخاسته بودند، آشنا کرد. در این زمان او دستیار برادرش در تعمیر و نگهداری ارگها نیز بود، این فعالیت منجر به آن شد که او تمام عمر بهعنوان مشاور ساخت و بازسازی ارگها شود.
در ژانویهٔ ۱۷۰۳، کمی پس از فارغالتحصیلی، باخ در نمازخانه دربار «دوک یوهان ارنست» در وایمار بهعنوان نوازندهٔ درباری سمتی کسب کرد. او طی اقامت هفتماههاش در وایمار به نواختن سازهای کلاویهای شهرت یافت و از او دعوت شد که ارگ جدید کلیسای بونیفاسیوس در آرنشتات را بررسی و تکنوازی آغازین آن را انجام دهد. او در همان سال سمت ارگنواز کلیسای یادشده را پذیرفت. این سمت وظایف سبک و حقوق خوبی داشت.
در همین دوران اقامت در آرنشتات بود که باخ بهطور جدی آغاز به تصنیف پرلودهایی برای ارگ نمود که از میان آنها میتوان به قطعهٔ مشهور «توکاتا و فوگ در ر مینور» اشاره کرد.
درسال ۱۷۰۵، باخ یک ماه مرخصی گرفت، تا به شهر لوبک سفر کند، او این سفر هشت صد کیلومتری را با پای پیاده برای دیدار با «بوکسته هود» انجام داد، این سفر بیش از سه ماه به طول انجامید. باخ او را پدر ارگنوازان آلمانی میدانست. این ملاقات، سبک بوکستههود را سنگِ بنایِ آثار اولیهٔ باخ قرار داد. زمانی را که باخ با استاد پیر گذراند، بیاندازه برای هنر باخ مهم بوده است.
در سال ۱۷۰۷، ارگنوازی در کلیسای «سنت بلاسیوس کیرشه» در مولهاوزن به او پیشنهاد شد، این کار پیشتر بر عهدهٔ ارگنواز چیرهدست یوهان گئورکال بود. او این سمت ارشد را که از بابت درآمد و شرایط بهتر بود، پذیرفت،و راهی مولهاوزن شد و آنجا با دخترِ پسرعمویِ پدرش که اهل آرنشتات بود و ماریا باربارا نام داشت ازدواج کرد. آنها صاحب هفت فرزند شدند که چهارتای آنها به بزرگسالی رسیدند. از این چهار، سه پسر – ویلهلم فریدمان باخ، یوهان کریستین باخ و کارل فیلیپ امانوئل باخ – آهنگسازان سبک روکوکو که در پی سبک باروک پدید آمده بود، گشتند.
پس از مدت زمانی کمتر از یک سال، باخ مولهاوزن را به مقصد وایمار ترک کرد. او قرار بود در وایمار سمت ارگنواز و کنسرت مایستر دربار دوک وایمار را بپذیرد که این مقامها حقوق بسیار خوبی داشت، باخ و خانودهاش در خانهای که با پای پیاده، پنج دقیقه با قصر دوک وایمار فاصله داشت، مسکن گزیدند.
باخ در وایمار به آن درجه از زبردستی فنی و اطمینان رسید که بتواند ساختارهای بزرگْمقیاسِ معمول و غالب را گسترش دهد و به شکلی ترکیبگرانه از موسیقی کشورهای دیگر تأثیراتی برگیرد. از موسیقیدانان ایتالیایی مانند ویوالدی، کورللی و تورللی شیوهٔ تصنیف ورودیهای دراماتیک را آموخت و حالت درخشان، ریتمهای متحرک و پویا و طرحهای هارمونیک محکم را از ایشان اقتباس کرد. باخ عمدتاً با بازنویسی کنسرتوهای ویوالدی برای هارپسیکورد و ارگ، خود را در جنبههای سَبکی یادشده تثبیت نمود. این کنسرتوها توسط ویوالدی برای دستهٔ نوازندگان تصنیف شده بودند و بازنویسی آنها توسط باخ هنوز هم جزو قطعات محبوب برای اجرا در کنسرتها بهشمار میرود. ممکن است باخ ایدهٔ رونویسکردن جدیدترین و باب روزترین موسیقی ایتالیایی را از شاهزاده یوهان ارنست گرفته باشد. این شاهزاده که خود نوازندهای حرفهای بود، ولی نعمت باخ و استخدامکنندهٔ وی محسوب میشد.
در سال1716 کاپل مایستر موسیقی وایمار درگذشت، باخ انتظار داشت که جانشین او شود؛ اما دوک وایمار کاپلمایستر شهر فرانکفورت را برای تصدی آن مقام دعوت کرد. باخ از دوک وایمار موافقت با ترک خدمتاش را تقاضا کرد، اما با درخواستش مخالفت شد و به دلیل سماجت و گستاخی مدتی به زندان افتاد. اما شاهزاده لئوپولد، دوک جوان شهر کوتن، باخ را برای تصدیِ مقام کاپلمایستری استخدام میکند. شاهزادهٔ جوان که خود نوازنده بود، استعداد باخ را قدر مینهاد، حقوق خوبی به وی میپرداخت و در امر تصنیف و اجرای موسیقی آزادی عمل قابلتوجهی به وی ارزانی داشته بود. لئوپلد کالونیست بود و از موسیقی در مراسم عبادی استفاده نمیکرد. این مسئله موجب شد اکثر آثار باخ در این دوره، بنمایهای غیر مذهبی به خود بگیرند.
در سال ۱۷۲۰ زمانی که باخ به همراه شاهزاده لئوپولد در سفر بود، باخ همسرش ماریا را از دست داد. سال بعد، باخ با آنا ماگدالنا ویلکه، خوانندۀ سوپرانو و هفده سال جوانتر از باخ بود ازدواج کرد، باخ و آنا، بعدها صاحب ۱۳ فرزند شدند.
در سال ۱۷۲۳ باخ به سمت دولتی مسئول موسیقی کلیسای سَنت توماس در لایپزیک منصوب شد. این سمتی با اعتبار در شهری بود که در آن زمان از نظر تجارت و بازرگانی موفق بود. این مقام اولین سمت دولتی باخ بود که در آن خدمت به طبقهٔ اشراف جزو وظایف بهشمار میآمد. این آخرین مقام زندگی وی نیز بود و تا زمان مرگش در ۲۷ سال بعد از این تاریخ، در آن باقیماند.
در سال ۱۷۴۷، باخ به دربار فریدریش دوم در پُتسدام رفت. در آنجا پادشاه تِمی برای باخ نواخت و او را برای بداههنوازی یک فوگ مبتنی بر آن تم، به مبارزه طلبید. باخ یک فوگ سه صدایی بر روی پیانوفورتهٔ فردریک نواخت که در آن زمان کاری نو بود، او بعدها آن را به پادشاه تقدیم کرد که شامل فوگها، کانُنها و یک تریو بر مبنای «تم سلطنتی» انتخاب شده توسط پادشاه، بود. در ابتدای سال ۱۷۴۹ بیماری آبمروارید باخ بهطور جدی در حال پیشرفت بود. ضعف بینایی باخ به حدی شدت گرفت که وی ناگزیر به عمل جراحی شد. جراحی موفقیتآمیز نبود و او را نابینا و زمینگیر کرد و در سال بعد در سن ۶۵ سالگی درگذشت.
امروزه آثار یوهان سباستیان باخ بهوسیلهٔ حروف BWV (سرواژهٔ عبارت آلمانی: Bach Werke Verzeichnis) به معنای نمایهٔ آثار باخ نمایهگذاری شدهاند. این فهرست که در سال ۱۹۵۰ منتشر شد، بهوسیلهٔ ولفگانگ اشمایدر تهیه شدهاست. به عنوان مثال، از BWV 846 تا BWV 893 ویژهٔ پرلود و فوگای باخ است. فهرست یادشده به جای تقسیمبندی بر حسبِ زمان تصنیف اثر، بر حسبِ نوعِ اثر تقسیمبندی شدهاست. در گردآوری این فهرست، شمایدر عمدتاً از فهرست ویراست انجمن باخ (لاتین:Bach Gesellschaft Ausgabe)، فهرستی از آثار آهنگساز که بین سالهای ۱۸۵۰ و ۱۹۰۵ جمعآوری شدهاست، پیروی کردهاست.
اگر بخواهیم مفهومی که توسط شاگرد وی لورنز کریستف میزلر باب گردید را به عاریت بگیریم، «دانش موسیقایی» وی هماره با «نبوغ اصیل» ویلیام شکسپیر در ادبیات انگلیسی و ایزاک نیوتن در فیزیک مقایسه شدهاست.
آثار باخ به عنوان نمونهای از بهترینهایی که بشریّت میتواند ارائه نماید، برای قرار گرفتن در صفحه موسیقی زرین وویجر و ارسال به فضا، برگزیده شدهاند. دانشمند و نویسنده لوئیس توماس دربارهٔ چگونگی ارتباط برقرار کردن مردم کرهٔ زمین با ساکنان احتمالی سراسر گیتی چنین پیشنهاد کردهاست: «رای من به باخ است. تمام آثار وی باید بهطور مداوم به فضا مخابره شوند. با این که این کار متکبرانه خواهد بود اما با هدف به نمایش گذاشتن بهترین چهرهٔ ممکن از زمین در ابتدای آشنایی، قابل بخشش است. پس از آن میتوان حقایق نامطبوعتر را بیان نمود.»
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.